روانشناسی معامله گری
اهمیت روانشناسی معامله گری
کارشناسان بسیاری بر این باورند که هوش هیجانی یا EQ بسیار مهم تر از ضریب هوشی یا IQ است. در هر حال در رابطه با فعالیت در بازارهای مالی می توان تقریبا با قطعیت گفت که اولی از اهمیت بیشتری برخوردار است. شما با هوش ریاضی نه چندان بالا هم خواهید توانست به موفقیت نسبی در معامله گری دست یابید. اما با هوش هیجانی پایین احتمالا شکستی سخت در انتظارتان است. در واقع باید گفت که کنترل و مدیریت هیجان شرط لازم برای پیش بردن منطقی معاملات و به طور کلی هر عمل دیگری است.
اگر تجربه کافی حضور در بازارهای مالی را داشته باشید احتمالا متوجه خواهید بود که از چه چیز صحبت می کنیم. توجه به حالات روحی در ترید یکی از اساسی ترین ملزومات معامله گری مالی است. انسان موجودی است که به شدت تحت تاثیر عواطف و احساسات خود است. بدون توجه به این عواطف و احساسات و مدیریت آنها کار شما در پروسه ترید با چالش های جدی مواجه خواهد شد.
یکی از ملموس ترین مثال ها و مصادیق در این خصوص زمانی است که یک معامله گر دچار زیان شدید می شود. در این صورت اگر وی نتواند احساسات خود را کنترل کند احتمالا تلاش خواهد کرد که به سرعت زیان وارد شده را جبران کند. متاسفانه درصد بسیار کمی از این افراد در این کار موفق می شوند. ترید فرآیندی بسیار پیچیده، پر از جزئیات و نیازمند صرف زمان است. حقیقت این است که تقریبا در تمامی موارد سرنوشتی جز شکست درانتظار معامله گران هیجان زده نیست. هر زیانی قابل جبران است. اما به شرط کنترل و مدیریت احساس و هیجان و اطلاع از روانشناسی معامله گری.
یکی دیگر از مثال های تاثیر حالات روحی در ترید مربوط به طمع است. بسیاری از افراد رویای یک شبه ثروتمند شدن را از طریق معامله گری مالی دنبال می کنند. اما حقیقت این است که کسب سود در ترید نیازمند داشتن یک برنامه بلندمدت و یک استراتژی معاملاتی مشخص است. طمع برای کسب سودهای آنچنانی در این مسیر و تقریبا در تمامی موارد نتیجه ای جز زیان های هنگفت در پی نخواهد داشت.
در ادامه به بررسی تاثیرگذارترین احساسات و حالات روحی در ترید می پردازیم.
مهمترین حالات روانشناسی معامله گری
ترس: یکی از ویرانگرترین حالات روحی در ترید ترس است. شما می بایست پیش از هر چیز این حقیقت را قبول کنید که ریسک عنصر ذاتی معامله گری مالی است. اگرچه می شود این ریسک را کنترل کرد اما هرگز نمی شود آن را حذف نمود. برای غلبه بر احساس ترس لازم است که تا حد امکان ریسک سرمایه گذاری های خود را مدیریت کنید. اما به یاد داشته باشید که موفقیت در ترید نیازمند برخورداری از جسارت و ریسک پذیری کافی است. ترسوها به بهشت نمی روند.
طمع: متاسفانه تصور غلطی در بین تریدرها رایج شده که هرچه معامله بیشتر سود هم بیشتر. شاید احساس طمع و انجام معاملات زیاد بتواند در کوتاه مدت سودهای خوبی را نصیب شما کند، اما در بلندمدت قطعا به زیان خواهد انجامید. برای کنترل این احساس لازم است که یک استراتژی معاملاتی دقیق تدوین کنید و کاملا به آن پایبند باشید.
امید کاذب: به معجزه دل نبندید. همچنین روی خوش شانسی خود نیز حساب نکنید. فقط و فقط به فکت ها و واقعیت های موجود تکیه کنید. اگر تحلیل هایتان با روند بازار ناسازگار بود بیش از حد به آنها وفادار نمانید. در معامله گری مالی هرگز نباید بیش از حد خوشبین بود.
ناامیدی کاذب: این هم یکی دیگر از حالات روحی در ترید است که اثر مخربی از خود بر جا می گذارد. به یاد داشته باشید که همواره باید به ترید به چشم یک فرآیند بلندمدت نگاه کنید. به محض بروز چند ضرر بازار را ترک کنید.
عجله: این مورد شاید رایج ترین نمونه حالات روحی در ترید باشد. افراد اغلب با ترس از اینکه ممکن است از سودهای بازار عقب بمانند اقدام به انجام سریع معاملات می کنند. همچنین بسیاری از معامله گران به محض مشاهده تغییر روند بازار از تحلیل ها و استراتژی های خود دست می کشند و با عجله فراوان تغییر پوزیشن می دهند. عجله معمولا معامله گران را به گرداب زیان می اندازد. صبور باشید و سنجیده گام بردارید.
اضطراب: اثرگذاری حالات روحی در ترید می تواند برخلاف موارد بالا کاملا مبهم و ناآشکار باشد. به طور مثال اضطراب ناشی از سبک زندگی ناسالم می تواند شرایط عمومی روان یک معامله گر را با مشکل مواجه سازد. وجود اختلالات روانی در فرد از جمله وسواس فکری، افسردگی، تروما و… نیز می توانند در فرآیند ترید اثری بسیار مخرب داشته باشند. انجام منظم ورزش و داشتن سبک زندگی سالم می تواند در کاهش اضطراب موثر واقع گردد.
چگونگی ثبت حالات روحی در ژورنال معاملاتی
ژورنال معاملاتی گزارشی است که تریدرها از جزئیات معاملات خود به ثبت می رسانند. هدف از این کار درس گرفتن از تجربیات گذشته، آموختن بهترین استراتژی ها و عدم تکرار اشتباهات است. ژورنال معاملاتی یکی از بهترین ابزارهایی است که معامله گران از طریق آن می توانند از رفتارها و تفکرات اشتباه خود شناخت کسب کنند. شما برای اینکه بتوانید به یک چهارچوب ذهنی و روانی صحیح در فرآیند ترید دست یابید لازم است که اشتباهات خود را شناسایی کرده و از تکرار آنها پرهیز کنید. ثبت حالات روحی در ژورنال معاملاتی می تواند ابزاری بسیار موثر و کارآمد در این مسیر باشد.
برای این منظور لازم است که تمامی حالات روحی و هیجانی خود را که هنگام انجام ترید با آنها روبرو بوده اید در ژورنال معاملاتی ثبت کنید. حتما و حتما این کار را سریعا به انجام برسانید و آن را به آینده واگذار نکنید. چرا که احساسات آدمی فرار و ناپایدار هستند و به آسانی فراموش می شوند. با دقت کامل گزارشی از وضعیت روحی و هیجانی خود تهیه کنید و ذکر کنید که کدام احساسات در لحظه معامله در شما غالب بوده اند. ترس، طمع، امید، عجله یا اضطراب؟
پس از گذشت مدتی می توانید به اطلاعات موجود در ژورنال معاملاتی خود رجوع کنید و درس های بسیار خوبی از آن بگیرید. شاید بتوان گفت استفاده از این روش، کاربردی ترین و در عین حال ساده ترین شیوه کنترل هیجان و احساسات در فرآیند ترید است. فراموش نکنید که چهارچوب ذهنی و روانی شما نیز بخشی از استراتژی معاملاتی شماست.